صدای فراگیر (Spatial Audio) چیست و چه محصولاتی از آن پشتیبانی می نمایند؟ - وبلاگ نامه

به گزارش وبلاگ نامه، اگر مشتاق هستید بدانید صدای فراگیر (Spatial Audio) چیست و چه کاربردی دارد و چه دستگاه هایی از آن پشتیبانی می نمایند، پیشنهاد می کنیم این مطلب را از دست ندهید.

صدای فراگیر قابلیتی است که دیدنی فیلم و سریال یا گوش دادن به موسیقی در خانه را به فرایندی بسیار لذت بخش تر تبدیل می نماید؛ گویا درون یک سینما یا تئاتری نشسته و مشغول دیدن یا گوش دادن به محتوا هستید. به عبارتی ساده تر، صدا از تمامی جهات به گوش شما می رسد (مطابق تصویر بالا) تا به اصطلاح غرق در آن شوید. بنابراین تعجبی هم ندارد که می بینیم بسیاری از افراد شیفته این قابلیت هستند و می خواهد آن را درون خانه هم تجربه نمایند.

اما معمولا کاربرانی که چند بلندگو دارند می توانند از این قابلیت بهره ببرند و این یک محدودیت برای کسانی به شمار میرود که چنین امکانی را ندارند. این دقیقا جایی است که قایلیت صدای فراگیر یا (Spatial Audio) وارد می گردد. به لطف بهره مندی از فناوری و مکانیزم های پیشرفته، این قابلیت به شما اجازه می دهد با استفاده از هدفون خود، تجربه مجذوب کنندهی را از گوش دادن به محتوای مورد نظر داشته باشید. بدون اینکه اصلا احتیاجی به خرید چندین بلندگو باشد.

در این مطلب به 4 پرسش پیرامون قابلیت صدای فراگیر می پردازیم که عبارت اند از:

• صدای فراگیر چیست؟
• صدای فراگیر چگونه کار می نماید؟
• آیا صدای فراگیر قابلیت ارزشمندی است؟
• چه دستگاه هایی از این قابلیت پشتیبانی می نمایند؟

صدای فراگیر چیست؟

در ابتدای متن تقریبا به این موضوع اشاره نمودیم که صدای فراگیر چیست. از این قابلیت به عنوان احاظه مجازی نیز یاد می گردد به این معنا که شما ابزار فیزیکی جهت دریافت صدا از همه دنیا ندارید، بلکه جلوه کاملا مصنوعی دارد. برای اینکه متوجه نحوه کار کرد این قابلیت شوید باید اطلاعات پایه از گوش انسان و قدرت شنوایی او داشته باشید.

داشتن دو گوشی باعث می گردد مغز انسان جهت شنیدن صدا یا منبع آن را تشخیص دهد. برای مثال اگر صدایی به گوش سمت راست شما برسد، گوش سمت راست شما زودتر آن را می شوند و در مدت زمان بسیار کوتاهی، گوش سمت چپ هم آن را تشخیص می دهد.

علاوه بر این ها، سر و شونه های انسان هم به گونه ای طراحی شده اند که صدا را تغییر داده و به عنوان یک منبع اطلاعاتی دیگر عمل می نمایند. مغز ما به صورت همزمان و ناخودآگاه این داده ها را کنار هم قرار می دهد تا ما بتوانیم نتیجه نهایی را در حالی که در یک فضا و زمان معین در حال وقوع است، متوجه شویم. اگر این توضیحات را به بلندگوها بسط دهیم، می بینیم که اگر چند بلندگو را درون اتاق قرار دهیم، صدا از منابع مختلف حرکن نموده و به گوش ما می رسد.

اما اگر به وسیله هدفون مشغول گوش دادن به موسیقی باشیم چطور؟ درایور هدفون ها معمولا درست در نزدیکی گوش کاربران قرار گرفته است بنابراین مغز ما نمی تواند تشخیص خاصی از منابع مختلف داشته باشد. جز اینکه می تواند تشخیص دهد صدا از چپ و راست به گوش ما می رسد. اگرچه شما می توانید یک سری درایور در دو طرف گوشی ها قرار دهید تا جلوه صدای فراگیر را برایتان شبیه سازی کند اما این کار باعث می گردد هدفون بسیار بزرگ و شکل ظاهری ان نامتعارف گردد.

البته یک سری مدل ها هم هستند که می توانند این کار را به صورت پیش فرض انجام دهند و با تمام سینماهای خانگی استاندارد هم سازگاری دارند تا صدای فراگیر را در نهایت به گوش شما برسانند. اما این روش هم مسائل خاص خود را دارد که از جمله مهم ترین آن می توان به به هم خوردن تعادل و نظم صدا هنگام چرخش سر اشاره نمود که این موضوع به طور کلی مفهوم صدای فراگیر را زیر سوال می برد.

اینجاست که احاطه مجازی وارد عمل می گردد؛ قابلیتی که با استفاده از فناوری های پیشرفته و بهره مندی از یک پردازش سیگنال و یک سری الگوریتم های مختلف، یاری می نماید حتی در صورت در اختیار داشتن یک هدفون ساده هم بتوانید تجربه ای از صدای فراگیر داشته باشید.

حالا یک هدفون یا پردازشگر سیگنال دیجیتالی خارجی موج های صدا را بازفراوری نموده و به گوش ما می رساند به گونه ای که مغز و گوش ما فکر می نمایند صدا در کل اطراف ما در جریان است. این قابلیت وقتی با قابلیت پایش حرکت سر ترکیب می گردد، تجربه ای را برای کاربر به ارمغان می آورد که حتی وقتی در حرکت هم باشد، تعادل صداهای دریافتی برهم نمی خورد.

صدای فراگیر چگونه کار می نماید؟

صدای فراگیر برای اینکه به درستی کار کند به یک سری لوازم احتیاج دارد. از احتیاجمندی های سخت افزاری آغاز کنیم باید به هدفون و یک پردازشگر سیگنال اشاره کنیم. مواردی که طبیعتا اگر نباشند، تجربه صدای فراگیر به شکل مجازی اصلا معنایی هم نخواهد داشت. پردازشگر سیگنال هم یا می تواند درون خود هدفون قرار داشته باشد، یا دستگاهی که فایل صوتی به وسیله آن پخش می گردد و یا یک افزونه خارجی.

در مرحله دوم شما باید محتوایی داشته باشید که از قابلیت صدای فراگیر پشتیبانی کند. یعنی محتوا به گونه ای میکس شده باشد که وقتی شما قصد دارید آن را به صورت فراگیر بشنوید، بتواند این امکان را به شما بدهد. البته بسیاری از موسیقی ها و محتواهای مدرن از این قابلیت بهره می برند اما فایل های قدیمی غالبا باید ریمیکس شوند تا بتوانند از چنین قابلیتی پشتیبانی نمایند. البته در حال حاضر صدای فراگیر در صنعت فیلم بیشتر از موسیقی دیده می گردد. هرچند تعداد موسیقی های و سرویس های پخش موسیقی که از آن پشتیبانی می نمایند هم روز به روز در حال افزایش است.

وقتی تمام این ابزار و امکانات را در اختنیار داشته باشید، صدای فراگیر می تواند به وقوع بپیوندد. اگر بخواهیم یک ایده بسیار پیچیده و بزرگ را به صورت خیلی ساده بیان کنیم، صدای فراگیر با آنالیز اتفاقی که روی یک صدا درون مغز ما رخ می دهد، معین می نماید امواج صدا چگونه از سوی منابع مختلف به گوش کاربر می رسد. این کار یا با اسکن گوش کاربر صورت می گیرد و یا با استفاده از مدل فیزیکی سر انسان. به عبارتی دیگر، اتفاقی که رخ می دهد را به گونه ای بازفراوری می نماید که گویا صدا از جهات مختلف به گوش کاربر می رسد.

اگر بخواهیم از شرایط واقعی یک مثال بزنیم باید بگوییم صدای آمبولانس را تصور کنید. نه تنها وقتی به شما نزدیک تر می گردد صدای آژیر آن بلندتر می گردد بلکه با نزدیک تر شدن و دورتر شدن آن، زیری و بمی صدا هم تغییر می نماید. برای اینکه قابلیت صدای فراگیر بتواند جلوه ای را که مد نظر است فراوری کند، چنین افکت هایی باید روی صدا صورت بگیرد. اگر فکر می کنید هدفون ساده ای که در اختیار دارید نمی تواند این کار را انجام دهد، کافی است به این فایل گوش دهید.

آیا صدای فراگیر قابلیت ارزشمندی است؟

اگرچه فناوری و ایده صدای فراگیر بسیار پیچیده به نظر می رسد، اما آیا واقعا استفاده از چنین حالتی می تواند در تجربه گوش دادن به موسیقی تفاوتی ایجاد کند؟ بدون شک باید بگوییم بله. صدای فراگیر به گونه ای است که اگر آن را تجربه کنید واقعا متوجه تفاوت آن با حالت عادی می شوید و اینطور به نظر می رسد که به وسیله منابع صدا احاطه شده اید. اما این پرسش که آیا قابلیت ارزشمندی است یا خیر به چند فاکتور بستگی دارد.

هدفون ها این روزها اگر از قابلیت صدای فراگیر پشتیبانی نمایند، قیمت بالایی دارند. علت اصلی این افزایش قیمت هم قدرت پردازش سیگنالی و یک سری سخت افزارهای مخصوصی است که درون آن ها بکار گرفته شده است. از طرفی در حالی که بسیاری از فیلم ها از این حالت پشتیبانی می نمایند اما همچنان تعداد زیادی موسیقی هستند که آن را ارائه نمی دهند. مگر یک سری سرویس های استریم خاص نظیر Tidal و Deezer و Spotify HiFi که آن هم قابلیت یادشده را فقط برای یک سری موسیقی خاص ارائه می نمایند.

بعلاوه یک سری از شرکت ها هم صدای فراگیر را متناسب با سلیقه خود شخصی سازی نموده اند. برای مثال می توان به دالبی اتموس، اپل Spatial Audio، ویندوز سونیک و… اشاره نمود که بعضی از این ها حتی قابلیت این را دارند که صدایی بدون پشتیبانی از حالت فراگیر را مجذوب کننده تر به گوش کاربران برسانند. هرچند حس و حال گوش دادن به آن اصلا نزدیک به صدای فراگیر واقعی نیست.

بنابراین وقتی می دانید به این قابلیت علاقه مند هستید، قبل از اینکه به خرید یک هدفون یا اشتراک یک سرویس پخش موسیقی اقدام کنید، تحقیق کنید ببینید چه محصول و سرویسی از آن پشتیبانی می نمایند. مهم تر اینکه ببینید اصلا استفاده شما در چه شرایطی است. اگر شما اهل باشگاه رفتن باشید، صدای فراگیر خیلی به کارتان نمی آید چرا که در آنجا تمرکز شما باید روی تمرین باشد و صدای فراگیر شاید فکر شما را از تمرکز کردن دور نگه دارد. در رفت و آمدها هم شاید صدای فراگیر خیلی مناسب نباشد. به عبارتی ساده تر، این قابلیت بیشتر برای زمانی مناسب است که شما وقت و تمرکز کافی را برای لذت بردن از محتوایی که در حال پخش است داشته باشید.

صدای فراگیر قطعا یک قابلیت مشخص نماینده به شمار میرود که می تواند تجربه لذت بخشی را برای شما به ارمغان بیاورد. بنابراین صد درصد ارزشش را دارد اما به این شرط که تمایل داشته باشید هزینه ای را که باید برایش بپردازید و آنقدری هم وقت داشته باشید که از گوش دادن به محتوای مناسب با آن لذت ببرید.

چه دستگاه هایی از این قابلیت پشتیبانی می نمایند؟

بسیاری از دستگاه ها در حال حاضر از صدای فراگیر پشتیبانی می نمایند. اما بیشتر آن ها پرچم دار هستند. برای مثال هدفون سونی WH-1000XM5 که از فناوری سونی 360 Reality Audio در سرویس هایی نظیر Tidal و Deezer و Nugs پشتیبانی می نماید. اما اگر از اپل ایرپادز مکس بهره ببرید، باید حتما از سرویس و محتوای اپل بهره ببرید تا بتوانید از صدای فراگیر بهره مند شوید. یعنی این سرویس ها با هر هدفونی سازگار نیستند. سامسونگ هم از قابلیت دالبی اتموس در محصولات بالارده خود نظیر گلکسی بادز پرو استفاده می نماید.

یک سری از کنسول های بازی و هدفون ها هم از این قابلیت به نوبه خود پشتیبانی می نمایند که از جمله این موارد می توان به پلی استیشن 3D Audio اشاره نمود که البته وقتی پلی استیشن 5 داشته باشید روی هر هدفونی می توانید از این قابلیت بهره مند شوید. یک سری از هدفون های گیمینگ نظیر هایپر X Cloud Flight S از صدای فراگیر و گوشی هایی نظیر گلکسی S22 هم از دالبی اتموس پشتیبانی می نمایند. بنابراین باید این موضوع را هم مد نظر داشته باشید که هر نوع از صدای فراگیر با هدفونی که خریداری می کنید هم سازگاری داشته باشد. اگر هم دستگاه شما و هدفون از یک نوع صدای فراگیر پشتیبانی نمایند، شما باز هم به محتوایی احتیاج خواهید داشت که از این قابلیت پشتیبانی کند.

منبع: Android Authority