سهم 40 درصدی پارس جنوبی در فراوری بنزین کشور - وبلاگ نامه

به گزارش وبلاگ نامه، به گفته مدیرعامل شرکت نفت و گاز پارس، در حالی ظرفیت فراوری گاز ایران از پارس جنوبی در هفت سال گذشته 2.5 برابر شده که بخشی از میعانات گازی به عنوان خوراک به پالایشگاه ستاره خلیج فارس ارسال و 40 درصد بنزین مورد احتیاج کشور از حوزه پارس جنوبی تأمین می گردد.

حدود 20 سال از توسعه میدان مشترک پارس جنوبی در سمت ایرانی آن می گذرد. در این مدت افزون بر آنکه فراوری گاز از میدان مورد توجه نهاده شده، به تدریج تمدنی در سواحل خلیج فارس ایجاد شده که به معنای واقعی زنجیره ارزش را در صنایع نفت و گاز تکمیل نموده است.

در این میان البته فراوری گاز و برداشت از مخزن مشترک در اولویت قرار داشته، زیرا در غیر این صورت طرف قطری سهم بیشتری را به خود اختصاص می داد. با توجه به این مهم، توسعه فازهای مختلف پارس جنوبی شروع شد و ایران توانست در ابتدای دهه 80 شمسی برداشت خود را از پارس جنوبی شروع کند.

این برداشت به تدریج افزایش یافت و در نهایت زمانی که دولت تدبیر و امید در سال 92 روی کار آمد، سهم ایران از برداشت گاز حدود 280 میلیون مترمکعب در روز بود. یک دهه پیش از این مقطع، قطر فراوری خود را افزایش داده بود و در فراوری گاز از مخزن پارس جنوبی سهمی به مراتب بیشتر از ایران داشت.

برای جبران این عقب ماندگی در برداشت، اولویت بندی توسعه در دستور کار نهاده شد و فازهای پارس جنوبی یک به یک وارد مدار شد تا آنجا که حالا و پس از هفت سال ظرفیت فراوری گاز ایران از پارس جنوبی به 700 میلیون مترمکعب در روز رسیده و 75 درصد از گاز مصرفی ایران در حوزه پارس جنوبی فراوری گردد.

محمد مشکین فام، مدیرعامل شرکت نفت و گاز پارس در گفت وگویی با خبرگزاری ایرنا از توسعه این میدان مشترک گازی می گوید.

توسعه پارس جنوبی چند سال است که شروع شده و تا به امروز چه مقدار سرمایه گذاری در آن شده است؟

در پارس جنوبی قریب 20 سال است که فعالیت می کنیم و تا اینجای کار نیز 80 میلیارد دلار سرمایه گذاری صورت گرفته است. با این حال از سال 92 به بعد یعنی در هفت سال گذشته، ظرفیت فراوری گاز از این میدان 2.5 برابر شده است.

واقعیت اینکه بنا بر شرایط صنایع پایین دست، فراوری انجام می گردد و چنانچه شبکه سراسری توزیع و انتقال در زمستان گاز بیشتری احتیاج داشته باشد، فراوری حداکثری (700 میلیون مترمکعب در روز) انجام خواهد شد، اما در شرایط فعلی 630 میلیون مترمکعب در روز فراوری صورت می گیرد که این فراوری نزدیک به 75 درصد گاز مصرفی کشور است.

فراوری میعانات گازی از این میدان چه مقدر است؟

حجم فراوری میعانات بسته به فراوری گاز حدود 600 هزار بشکه در روز است که به شکل عمده به پالایشگاه ستاره خلیج فارس به عنوان خوراک منتقل می گردد، در حالی که پالایشگاه ستاره خلیج فارس، 40 درصد بنزین کشور را تأمین می نماید و می توان گفت 40 درصد بنزین ایران از پارس جنوبی تأمین می گردد.

این فراوری در شرایط تحریم و البته شیوع کرونا افزایش و تداوم داشته است؟ کرونا مسئله ای برای ادامه فراوری از پارس جنوبی ایجاد نکرد؟

ابتدای شیوع کرونا فعالیت ها کُند شد، اما با پیاده سازی رویه های بهداشتی شرایط کنترل شد و اکنون مشکل خاصی وجود ندارد. اکنون 15 هزار نفر در طرح های پارس جنوبی فعالیت می نمایند و در بدو ورود کنترل های بهداشتی انجام می گردد و در حین کار نیز مبادی نظارتی HSE کنترل های لازم را انجام می دهند.

فراوری از پارس جنوبی در 7 سال 2.5 برابر شده، علاوه بر این، عملکرد دولت تدبیر و امید در توسعه پارس جنوبی به چه شکلی انجام گرفت؟

آنالیز ها نشان می دهد تا انتهای سال 91 در مجموع 108 حلقه چاه گازی وارد مدار شد، اما در هفت سال گذشته 228 حلقه چاه جدید حفاری شده و در مجموع 336 حلقه چاه در مدار فراوری واقع شده است.

همچنین 11 سکوی دریایی تا سال 92، در میدان مشترک پارس جنوبی نصب شده بود، در حالی که در طول فعالیت دولت تدبیر و امید 26 سکوی جدید نصب شده و اکنون 37 سکو در دریا وظیفه فراوری گاز را به عهده دارند.

علاوه بر این به لحاظ خط لوله 1050 کیلومتر تا سال 92 احداث شده، در حالی که در هفت سال گذشته، 2 هزار و 160 کیلومتر خط لوله جدید نصب شده و اکنون 3 هزار و 200 کیلومتر خط لوله دریایی در پارس جنوبی وظیفه انتقال گاز از دریا به پالایشگاه های خشکی را به عهده دارند.

پیرامون ردیف های پالایشی نیز تا سال 92، تعداد 20 ردیف پالایشگاهی، گاز را تصفیه و آماده تزریق به خطوط سراسری نموده بود، اما در مدت هفت سال 30 ردیف جدید پالایشی وارد مدار شد و در مجموع اکنون 50 ردیف عملیاتی در مدار فراوری واقع شده است.

همچنین در خصوص فراوری نیز تا پیش از روی کار آمدن دولت تدبیر و امید، 280 میلیون مترمکعب گاز در روز از مخزن مشترک پارس جنوبی فراوری می شد که این میزان در هفت سال گذشته به 700 میلیون مترمکعب رسیده و 418 میلیون مترمکعب در روز به ظرفیت فراوری اضافه شده است.

به لحاظ سرمایه گذاری نیز تا پیش از دولت یازدهم، 55 میلیارد دلار سرمایه گذاری در پارس جنوبی صورت گرفته بود و در هفت سال گذشته نیز 25 میلیارد دلار سرمایه گذاری جدید صورت گرفته است.

توسعه فاز 11 از هفته گذشته شروع شده است و دکل حفاری در موقعیت آن واقع شده است. پیش بینی شما برای برداشت گاز از فاز 11 پارس جنوبی چه زمانی است؟

تنها سکوی پارس جنوبی که حفاری باقی مانده دارد، موقعیت فاز 11 است که دکل حفاری در موقعیت مستقر شده است. برنامه این است که از مجموع 12 حلقه چاه، پنج حلقه چاه را آماده کنیم و فراوری شروع گردد.

بعد از آن هم زمان با فراوری از این پنج حلقه چاه، هفت حلقه چاه دیگر را حفاری می کنیم. پیش بینی این است که ظرف 1.5 سال آینده بتوانیم بحث فراوری زودهنگام را از بلوک فاز 11 محقق کنیم.

یکی از مواردی که در فراوری گاز از فاز 11 مطرح شده، انتقال یکی از سکوهای فاز 12 به موقعیت فاز 11 برای فراوری است. این اقدام چرا انجام می گردد؟

در سکوهای فاز 12 یکی از موقعیت ها به دلیل شرایط مخزن، گاز مورد احتیاج را فراوری نمی نماید و از تأسیسات استفاده لازم را نداریم. برای اینکه صرفه جویی کنیم و از این تأسیسات نیز بهره لازم را ببریم، برنامه ریزی شده که این سکو را از موقعیت C12 منفک نموده و به موقعیت B11 منتقل کنیم. این اقدام 400 میلیون دلار صرفه جویی ارزی به همراه دارد.

در توسعه فاز 11 استفاده از سکوهای تقویت فشار برای جلوگیری از افت فراوری مورد توجه بوده است. در این زمینه چه اقدام هایی صورت گرفته است؟

ساخت سکوهای تقویت فشار را راساً دنبال می کنیم. هدف این است که فشار گاز را طوری بالا ببریم که خللی در گاز تحویلی به پالایشگاه ها ایجاد نگردد. این کار هم در دریا و هم در خشکی امکان پذیر است.

در بخش دریا مطالعات نهایی شده است. در بخش خشکی نیز مشاور گرفتیم و به زودی نتیجه مطالعات تعیین می گردد تا با کمترین هزینه ممکن، گاز را با شرایط طبیعی مخزن و فشار قابل قبول به خشکی منتقل کنیم.

در ماه های گذشته موضوع توسعه فاز 14 خبرساز شد. تا آنجا که وزیر نفت برای پاسخ به پرسش نمایندگان درباره آن به مجلس رفت. ماجرا چه بود؟

در موضوع فاز 14 عدم النفع صحت ندارد و دقت لازم نشده است. این فاز 4 سکوی فراوریی دارد و برداشت حداکثری ایران اکنون انجام می گردد. هرچند این بلوک از مرز دور است، اما چون مشترک است، برداشت می گردد. در واقع در فاز 14 مهم این است که از بلوک مخزنی برداشت کنیم که این کار در حال اجرا است.

گاز این فاز به پالایشگاه فازهای 12 و 19 منتقل می گردد، بنابراین هیچ مسئله ای در زمینه عدم النفع برداشت این فاز از پارس جنوبی نداریم. چنانچه پالایشگاه فاز 14 آماده گردد و گاز بلوک را به پالایشگاه فاز 14 بدهیم، نصف ظرفیت پالایشی پالایشگاه فاز 12 خالی خواهد ماند، زیرا یکی از بلوک های فاز 12 خشک است، پس باید به فکر توسعه بخشی از میدان های جدید برای جبران کمبود خوراک فاز 12 بود.

از همین رو با توجه به کمبود منابع اقتصادی عملاً ساخت پالایشگاه فاز 14 در ابتدا از اولویت خارج شد، زیرا در شرایط تحریم نمی توانستیم منابع اقتصادی را بین تمامی این طرح ها پخش کنیم و تمرکز در پالایشگاه هایی بود که زودتر به فراوری برسند و بلوک هایی را که در مرز با قطر هستند توسعه دهیم و ابتدا مرز را ببندیم و اجازه مهاجرت گاز را ندهیم، زیرا عدم النفع از نظر ما این است که گاز به سمت قطر برود، وگرنه اینکه گاز برداشت شده در کدام پالایشگاه تصفیه گردد تفاوتی ندارد.

بنابراین ذکر این نکته لازم است که هیچ کاهش فراوریی از میدان وجود ندارد. گاز ترشی که از میدان فراوری می کنیم کلاً در 12 پالایشگاه (به جز پالایشگاه فاز 14) تصفیه و به خطوط سراسری انتقال گاز تزریق می گردد.

پالایشگاه فاز 14 چه زمانی تحویل بهره بردار می گردد؟

در سمت خشکی از 13 پالایشگاه تعریف شده، 12 پالایشگاه را تحویل شرکت ملی گاز دادیم و امیدواریم تا انتها سال، مشعل پالایشگاه فاز 14 را نیز روشن کنیم. در بخش دریا نیز به جز بلوک فاز 11، توسعه به اتمام رسیده و 36 سکو از 39 سکوی تعریف شده تحویل بهره بردار است.

اخیراً کشف میدان جدیدی در نزدیکی پارس جنوبی اعلام شد. توضیحاتی درباره این میدان می فرمایید؟

این میدان، میدان نفتی یلدا در نزدیکی پارس جنوبی است که مدیریت اکتشاف مسئولیت آن را برعهده دارد و ما همکاری می کنیم، اما هنوز مطالعات تکمیل نشده است.

توسعه لایه نفتی پارس جنوبی به کجا رسید؟

فراوری از لایه نفتی میدان مشترک پارس جنوبی در بخش ابتدایی وارد مدار فراوری شده و کار می نماید. برای ادامه توسعه با شرکت های داخلی و بین المللی صحبت شده و در آینده نزدیک در رابطه با توسعه لایه نفتی خبرهای خوبی خواهید شنید.

شرکت نفت و گاز پارس علاوه بر پارس جنوبی، مسئولیت توسعه میدان های دیگر مانند فرزاد، پارس شاقتصادی، گلشن و فردوسی و... را به عهده دارد. آخرین وضع توسعه این میدان ها را می فرمایید؟

در فرزاد برنامه این است که با پتروپارس قرارداد امضا کنیم. اکنون نیز کارهای مقدماتی صورت گرفته و تا انتها سال قرارداد نهایی می گردد.

در نظر داریم میدان پارس شاقتصادی را که میدان غیرمشترکی است برای ادامه کار و جبران کمبود خوراک پالایشگاه های پارس جنوبی توسعه دهیم، زیرا بعد از گذشت چهار سال افت فراوری از میدان پارس جنوبی اتفاق می افتد. از همین رو باید به فکر تأمین کمبود خوراک 13 پالایشگاه باشیم.

علاوه بر پارس شاقتصادی، میدان های کیش و گلشن و فردوسی نیز برای جبران کمبود خوراک پارس جنوبی در نظر گرفته شده تا هم زمان با کاهش تدریجی فراوری از پارس جنوبی به مرور زمان فراوری از این میدان ها را نیز شروع کنیم، بنابراین در این میدان ها، تنها بخش دریا توسعه می یابد و گاز فراوریی به 13 پالایشگاه پارس جنوبی ارسال می گردد.

یکی دیگر از پروژه ها احداث و بهره برداری از بندر صادراتی تنبک است. به تازگی نیز خبرهایی از بهره برداری از آن در ماه های آینده به گوش می رسد، آخرین وضع این بندر چگونه است؟

بندر خدماتی و صادراتی تنبک دو بخش دارد. بخش اول مربوط به انبارش و صادرات گوگرد است که پیشرفت خوبی دارد و تا انتها سال انبارش گوگرد فراوریی از سایت 2 پارس جنوبی را شروع و برای صادرات اقدام می کنیم. بخش دوم مربوط به دو اسکله صادرات گاز مایع سرد (پروپان و بوتان-LPG) است که نخستین اسکله تا انتها دی وارد مدار می گردد.

همچنین تا دی ماه سال جاری، خطوط انتقال گاز مایع از پالایشگاه فازهای 19، 13 و 24-22 نیز به این بندر تکمیل خواهد شد.

و به عنوان صحبت انتهای؟

در 20 سال گذشته افراد زیادی برای پارس جنوبی زحمت کشیده اند و هر سه قوه حکومتی نیز یاری نموده اند. پارس جنوبی سرمایه ملی بوده که با همدلی دولت های مختلف توسعه یافته و از همین رو هیچ وقت شاهد توقف در فرایند پیشرفت آن نبوده ایم. البته در بعضی مقاطع زمانی توسعه کُند شد، اما هیچ موقع متوقف نشد.

با روی کار آمدن دولت یازدهم و اولویت بندی های صورت گرفته، امر توسعه در پارس جنوبی جهش پیدا کرد و توانستیم توسعه پارس جنوبی را تمام کنیم.

اهمیت پارس جنوبی به حدی است که رئیس جمهوری با توجه به تأمین 75 درصد گاز مصرفی کشور از این میدان مشترک و بالطبع نقش آن در ثبات امنیت انرژی کشور، توجه ویژه ای به آن داشته و به تازگی از کارکنان و افرادی که در مجموعه پارس جنوبی فعالیت می نمایند، قدردانی داشتند.

تمامی کارکنان شرکت نفت و گاز پارس و پیمانکاران ذی ربط بدون هیچ گونه چشمداشتی کار را به نتیجه رسانده و کوشش خود را برای تأمین احتیاج کشور به کار گرفته اند که باید از همت این ایثارگران قدردانی کرد.