امضای سند همکاری جامع ایران ـ چین گامی در جهت پیشبرد نگاه به شرق - وبلاگ نامه

به گزارش وبلاگ نامه، تقویت روابط با شرق مستلزم نگاهی راهبردی به این مقوله است چرا که با افول آمریکا و ظهور قدرت های جدید به ویژه در شرق، راهی را جز توسعه همکاری ها با شرق پیشِ رو نمی گذارد.

به گزارش وبلاگ نامه، وزرای امور خارجه ایران و چین پس از ملاقات و گفتگوی امروز خود در محل وزارت امور خارجه سند همکاری های 25ساله ایران و چین را امضا کردند.

وانگ یی آدینه ششم اسفند به تهران آمد و شنبه در نخستین ملاقات خود با علی لاریجانی مسئول پیگیری قرارداد 25ساله ایران ـ چین به ملاقات و رایزنی پرداخت و پس از آن به ملاقات روحانی و ظریف رفت.

این سند با عنوان رسمی برنامه همکاری های جامع ایران و چین ثبت شده است و حوزه های سیاسی، امنیتی، دفاعی، فرهنگی، کشاورزی، اقتصادی، علمی، دنیاگردی، نفت و انرژی، زیرساخت های مخابراتی و فناوری ارتباطات، تجارت، بهداشت و سلامت و... را شامل می گردد.

در بعضی از بندها صحبت از تسهیل سرمایه گذاری و فاینانس است و بعضی از بندها از حمایت های متقابل سیاسی در مجامع بین المللی می گوید. در حوزه نظامی و دفاعی موضوعاتی همچون آموزش، انتقال فناوری های دفاعی، مبارزه با تروریسم و رزمایش مشترک آمده است. از نکات بسیار مهم این سند می توان از توافق بر سر تجارت با ارزهای ملی یاد کرد.

همچنین در این سند بارها به طرح عظیم چین به نام یک کمربند ـ یک راه (طرحی بر بستر جهت جاده ابریشم) اشاره شده است و این که ایران می تواند ضمن مشارکت فعال در این طرح دنیای، از فواید اقتصادی و صندوق اعطای وام این طرح نیز بهره مند گردد. بر اساس این مدارک چین واردکننده ثابت نفت از ایران خواهد بود و ایران نیز باید نگرانی های چین برای بازگشت سرمایه گذاری خود را رفع کند.

ارتقای همکاری های بانکی، اقتصادی و بیمه ای و گشایش شعبات بانک های ایران و تأسیس بانک مشترک ایران و چین به ویژه ایجاد پیغام رسان ملی میان دو کشور به جای سوییفت نیز مطرح شده است.

یاری به ساخت خط آهن در نقاط مختلف کشور، افزایش صادرات فراورده های نفتی به چین، یاری و سرمایه گذاری در حوزه زیرساخت های انرژی فسیلی، سرمایه گذاری در تقویت کریدورهای راهبردی که از ایران می گذرند، سرمایه گذاری برای توسعه فراوری و صادرات انرژی از ایران به کشورهای منطقه، مشارکت در توسعه همه جانبه سواحل مکران، یاری به ایران برای ایجاد نسل 5 اینترنت و تقویت شبکه ملی اطلاعات، سرمایه گذاری برای فراوری انرژی های پاک در مناطق کویری ایران، یاری به توسعه صنعت صلح آمیز هسته ای کشورمان و سرمایه گذاری در تأمین واگن مترو و ساخت خطوط مترو در شهرهای عظیم و شهرهای جدید ایران از جمله بخش های مهم سند است.

هرچند در تیرماه 1399 بعضی اظهارنظرها راجع به قرارداد مذکور با نگاهی یک جانبه به این مسئله بیان شد و زمینه ساز ایجاد حواشی متعدّدی پیرامون این قرارداد شد، امّا حقیقت توافق نامه راهبردی و بلندمدت ایران و چین، مربوط به امروز و دیروز نیست و طرحی است که طی چندین سال روی جزئیات آن از سوی هر دو طرف کار شده است.

نخستین صحبت ها درباره این توافق را می توان در سخنان شی جین ­پینگ، رئیس جمهور چین، در سفر به تهران در سال 1394 دنبال کرد که اعلام نمود توافقی میان رهبران دو کشور، درباره یک همکاری راهبردی 25ساله در ابعاد مختلف انجام شده است، کمی پس از آن، متن پیش نویس اولیه­ توافق نامه جامع همکاری میان ایران و چین در حوزه های مورد نظر، به زبان انگلیسی منتشر شد. نهایتاً در 3 تیرماه 1399 در نشستی، این قرارداد به تأیید رئیس جمهور ایران رسید و به وزارت امور خارجه مأموریت داده شد که طی مذاکرات نهایی با طرف چینی، براساس منافع متقابل بلندمدت، این برنامه را به امضای طرفین برساند.

امضای سند برنامه همکاری جامع فی مابین جمهوری اسلامی ایران و جمهوری خلق چین را که امروز شنبه 7 فروردین ماه در تهران صورت گرفت باید گامی در جهت پیشبرد راهبرد نگاه به شرق ارزیابی کرد که علاوه بر منافع اقتصادی، سیاسی و امنیتی که برای جمهوری اسلامی ایران دارد، دستاوردهای جانبی دارد که می تواند به تهران حتی در رویارویی یا تعامل با غرب یاری کند.

سند 25ساله همکاری ایران و چین، و کوشش برای تمدید همکاری بلندمدت ایران و روسیه، می تواند از جمله گام های مؤثر در پیشبرد سیاست نگاه به شرق باشد اما باید توجه کرد که نگاه به شرق فقط محدود به چین و روسیه نمی گردد.

امروزه جبهه شرق فراتر از مهفوم جغرافیایی است و به لحاظ سیاسی شامل بسیاری از کشورهای مختلف در اقصی نقاط دنیا می گردد، به عبارتی، کشورهایی که واشنگتن آنها را در دایره دوستان خود نمی بیند یا تعریف نمی کند، می توانند در این جبهه شرق حضور داشته باشند،

به عبارت دیگر تقویت مناسبات با شرق مستلزم نگاهی راهبردی به این مقوله است، چرا که با افول آمریکا و ظهور قدرت های جدید به ویژه در شرق، راهی را جز توسعه همکاری ها با شرق پیشِ رو نمی گذارد.

+