عقب ماندگی 90 درصدی نوسازی بافت های فرسوده - وبلاگ نامه

به گزارش وبلاگ نامه، آمار ها می گویند سرعت فرسودگی بافت های مسکونی از سرعت نوسازی سبقت گرفته که همین موضوع، نگرانی ها را بیشتر نموده است.

به گزارش گروه مالی وبلاگ نامه، معضل بزرگ بافت های فرسوده، دهه هاست گریبان برنامه های توسعه ای، بودجه ای و شهری کشور را گرفته، ولی طی سال های گذشته جز گفتار درمانی نسخه ای برایش پیچیده نشده است. همه اتفاق نظر دارند در نوسازی بافت های فرسوده، سکته ای طولانی عارض شده که بی شباهت به اغما نیست. روزبه روز هم به تعداد بافت های فرسوده اضافه می گردد تا بافت مسکن، پیر و پرخطر گردد. آمار ها هم می گویند سرعت فرسودگی بافت های مسکونی از سرعت نوسازی سبقت گرفته که همین موضوع، نگرانی ها را بیشتر نموده است. به این اعداد دقت کنید: مقدار بافت فرسوده طی دو دهه گذشته در تهران از 3000 هکتار به 4000 هکتار و در سطح کشور نیز از 63هزار هکتار به 70هزار هکتار رسیده است. نکته جالب تر این که واحد هایی هم که نوسازی شده اند از نظر ایمنی پایدار نیستند. محمد آیینی، معاون وزیر راه و شهرسازی می گوید: از مجموع 5 میلیون و 700 هزار واحد مسکونی موجود در بافت های فرسوده شهری، دو میلیون 600 هزار واحد سازه پایداری ندارند و خطر زلزله آن ها را تهدید می نماید. این واحد ها متأسفانه نه سازه فلزی دارند و نه سازه بتونی که به شدت خطرساز هستند. در مجموع بیش از 160هزار هکتار یعنی چیزی حدود 25درصد سطح شهرهای مان دچار این مشکل هستند و چیزی بالغ بر 5/21میلیون نفر جمعیت یعنی حدود 32درصد جمعیت شهری ما گرفتار همین مشکل هستند. توزیع جغرافیایی بافت های فرسوده نشان می دهد حدود 600شهر دارای بخش های حاشیه نشینی، بافت فرسوده میانی و بافت فرسوده تاریخی هستند که عمدتا در کلانشهر ها و شهر های بزرگ واقع شده اند.

چرا هیچ اقدامی نمی گردد؟

بر اساس قانون برنامه چهارم توسعه مقرر بود همه بافت های فرسوده طی 10 سال نوسازی گردد، اما عملکردی که به ثبت رسیده می گوید تحقق برنامه زیر 10 درصد بوده است. به بیان ساده تر از 2/8میلیون واحد مسکونی فرسوده کمتر از 210هزار واحد طی سال های گذشته نوسازی شده که البته در پایداری این سازه ها نیز تردید های بزرگی وجود دارد.

فرشید پورحاجت، دبیر کانون سراسری انبوه سازان کشور معتقد است موانع پیش رو برای نوسازی بافت فرسوده شرایط سختی را مقابل سرمایه گذاران قرار داده است. وی نبود همکاری شهرداری و وزارت راه و شهرسازی را از مهم ترین موانع نوسازی بافت های فرسوده بیان نمود. پورحاجت می گوید: ساخت و ساز در بافت های فرسوده به مراتب هزینه بیشتری نسبت به سایر نقاط شهر دارد و با وجود صحبت های شیرین مسوولان درخصوص تخفیف 50درصدی پروانه ساخت در عمل این هزینه تحت عناوین دیگری مانند عوارض مشرفیت از سازندگان دریافت می گردد یا شهرداری با استناد به این که دولت سهم خود را برای تخفیف 50 درصدی پروانه ساخت پرداخت ننموده این مبلغ را به صورت کامل دریافت می نماید.

وی بر این باور است: بروکراسی اداری در بافت های فرسوده به مراتب نسبت به منطقه ها دیگر بیشتر است. به عنوان مثال باوجود اعلام آمادگی برای ارائه انشعاب آب و برق در بعضی منطقه ها فرسوده بر هر پلاک فقط یک انشعاب داده می گردد، آیا برای سازنده عبور از این هفت خان و ساخت یک واحد توجیه مالی دارد؟ باید عرض کنم این موضوع فرار سرمایه از این بخش را در پی دارد.

پورحاجت با اذعان به نقش مالکان برای نوسازی نشدن واحد های فرسوده بیان نمود: بعضی مالکان به علت تعلق خاطر به واحدی که چند سال در آن زندگی نموده اند، تمایلی به نوسازی ندارند، اما عموم مردم به لحاظ فرهنگی از خانه ای با ایمنی بالاتر و جدیدتر استقبال می نمایند، اما نبود اطمینان به دستگاه های ذی ربط و تعیین نبودن محل اسکان، آن ها را نسبت به تغییر بافت فرسوده دلسرد می نماید. دبیر کانون سراسری انبوه سازان با اشاره به طبقه بندی بافت فرسوده بیان نمود: شهرداری از بافت های فرسوده در منطقه ها با ارزش تاریخی و هویتی حق مشرفیت دریافت می نماید و در این منطقه ها اجازه ساختن بیش از دو طبقه را نمی دهد.

موازی کاری دستگاه های اجرایی

محمدصادق پارسامهر، عضو انجمن انبوه سازان نیز سه عامل موازی کاری شهرداری، وزارت راه و شهرسازی و میراث فرهنگی، عدم امکان تجمیع چند پلاک در واحد های فرسوده و موانع برای دریافت پروانه ساخت را به عنوان مهم ترین مشکل برای نوسازی بافت فرسوده بیان نمود.

وی با اشاره به کیفیت نوسازی در بافت فرسوده توضیح داد: نوسازی بافت فرسوده می تواند به شکل مقاوم سازی یا ترمیم به منظور احیای ظاهر ساختمان انجام شده باشد و با نظارت هایی که از سوی سازمان مهندسان و شهرداری حداقل استاندارد ها در مقاوم سازی صورت می گیرد، اما در ترمیم فقط ظاهر ساختمان تغییر می نماید که در این مورد امکان استفاده از مصالح ضعیف تر وجود دارد. پارسامهر با اشاره به پرداخت تسهیلات بانکی بیان نمود: تسهیلات بانکی در کلانشهر ها تا 400میلیون تومان با نرخ سود مناسب پرداخت می گردد که این رقم برای نوسازی یک واحد فرسوده مناسب است، اما باید سایر مسائل رفع گردد. اصولا نوسازی بافت فرسوده به علت همان سه مانع اصلی متوقف می گردد.

بی اعتمادی علیه نوسازی

حسن محتشم، کارشناس حوزه مسکن نیز با بیان این که عزم جدی میان مسؤولان برای نوسازی بافت های فرسوده وجود ندارد، گفت: محدودیت دستگاه های دولتی و علاقه مندی مردم به خاطرات مکانی که در آن رشد نموده اند، باعث شده موضوع نوسازی در کشور چندان مورد توجه قرار نگیرد و از سوی دیگر مقدار تسهیلات ارائه شده برای نوسازی به مقدار ای نیست که بتواند فرد ساکن در بافت فرسوده جایی با همان مقدار اجاره نموده و هزینه نوسازی را نیز پرداخت کند. وی با اشاره به موانع اداری در نوسازی بافت فرسوده اظهار کرد: در بخش نوسازی بافت های فرسوده، شهرداری اعلام می نماید برای مسکونی ها عوارضی دریافت نمی نماید، برای تجاری ها 50درصد عوارض می گیرد و برای واحد های تجمیعی یک طبقه اضافه می دهد، اما رسیدن به این وعده های شیرین، موانع فراوانی دارد و به علت ماهیت چندبعدی ساختمان سازی باید راستا های مختلفی را طی کند تا به نتیجه برسد.

محتشم بیان نمود: فضای بی اعتمادی میان مالکان واحد های فرسوده و وزارت راه و شهرسازی به منظور واگذاری زمین برای ساخت ایجاد شده و مالکان نمی توانند به زمان اعلام شده از سوی وزارتخانه برای تحویل واحد خود اعتماد نمایند که این دیوار بی اعتمادی به ادامه حیات واحد های فرسوده منجر خواهد شد.

منبع: جام جم